คำพูดที่เหมาะสม เป็นหัวใจของการเลี้ยงลูกเชิงบวก วันนี้มาดู 10 ประโยค ใช้พูดกับลูกเวลาลูกร้องไห้กันค่ะ
การพูดว่า “อย่าร้องๆ” “หยุดร้อง” ไม่ช่วยให้เด็กๆ ร้องไห้น้อยลง เพราะเขาจะแปลความหมายว่า “พ่อแม่ไม่เข้าใจหนู” และมันเป็นการบอกลูกว่า “อารมณ์ของหนู ไม่สำคัญ” บางครั้งยิ่งทำให้เด็กร้องไห้มากขึ้น
บ่อยๆที่เรามักใช้เทคนิคเบี่ยงเบนความสนใจ ทำให้ลูกหยุดร้องด้วยการชี้นกชี้ไม้และคุยเรื่องอื่น เทคนิคนี้เราทำได้บางเวลา เวลาที่เหมาะกับการเบี่ยงเบนความสนใจก็เช่น ลูกแย่งของเล่นกับเด็กอีกคน และเราเอาของอีกอย่างมายื่นให้เพื่อที่จะไม่ต้องทะเลาะกัน แต่ถ้าลูกร้องเขาใส่รองเท้าไม่ได้ การเบี่ยงเบนไม่ใช่วิธีที่ดีที่สุด
การร้องไห้เป็นโอกาสที่ดีที่จะเชื่อมต่อทางอารมณ์กับลูก สอนเกี่ยวกับการจัดการอารมณ์ การเบี่ยงเบนก็เหมือนเราเอาผ้าปิดแผลมาแปะไว้ชั่วคราว
และนี่คือ 10 ประโยค ที่คุณพ่อคุณแม่สามารถพูดกับลูกเวลาลูกร้องไห้ ทำให้ลูกเรียนรู้การจัดการอารมณ์ของตัวเอง ก่อนที่จะพูดสิ่งเหล่านี้ พ่อแม่ต้องแน่ใจว่าตัวเองอยู่ในอารมณ์สงบ ไม่เครียด ไม่หงุดหงิด ไม่โกรธ เพราะถ้าเรามีความรู้สึกเหล่านั้นลูกจะรับรู้ได้ (ดังนั้นการดูแลจิตใจของตัวเองมีผลอย่างมากต่อการเลี้ยงลูกเชิงบวก)
1. “เราอยู่ทีมเดียวกัน แม่/พ่อจะช่วยหนูเอง”
(ถึงแม้ลูกไม่อยากให้ช่วยตอนนี้ แต่เขาก็อยากรู้สึกว่าเราจะคอยช่วยถ้าเขาต้องการ)
2. “แม่/พ่อเห็น ว่านี่มันยากสำหรับหนู”
(ประโยคง่ายๆนี้ ทำให้ลูกรู้ว่าเราได้ยินเขา)
3. “แม่/พ่อ รู้ว่าหนูเศร้า/ผิดหวัง/กลัว/กังวล และมันโอเคลูกที่จะรู้แบบนั้น”
(ทำให้ลูกรู้ว่า การมีอารมณ์เหล่านี้เป็นเรื่องปกติของมนุษย์)
4. “นั่นมันน่าเศร้า/น่าหงุดหงิด/น่าผิดหวังจริงๆ”
(นั่นหมายถึงสิ่งที่ลูกเผชิญ เลือกคำที่ลูกกำลังเป็นอยู่เพื่อสอนให้ลูกรู้ว่าอะไรทำให้เขารู้สึกแบบนี้)
5. “มาเบรคกันก่อน”
(ย้ายเราและลูกออกจากสถานการณ์ สอนให้ลูกรู้ว่า บางทีที่เราอารมณ์เยอะๆ เราอาจจะเดินออกมาจากสถานที่นั้นๆ บางครั้งเวลาที่ลูกเหนื่อยเกินไป เขาก็อาจจะต้องการออกมาพักที่เงียบๆด้วย)
6. “แม่/พ่อ รักหนู หนูปลอดภัย”
(นี่เป็นการเชื่อมต่อระหว่างพ่อแม่และลูกดีกว่าแยกจากกัน ลูกอาจจะอยากกอด จับมือ เพื่อจะรู้สึกว่าพ่อแม่จะอยู่ตรงนี้เพื่อช่วย)
7. “หนูต้องการความช่วยเหลือไหม/ อยากลองใหม่ไหม/อยากพักไหม” (หลายๆครั้งที่ลูกร้องเพราะทำอะไรไม่ได้ดั่งใจคิด เขาต้องการ 3 อย่าง คือ ให้เราช่วยทำ, เบรคจากสถานการณ์, ลองทำใหม่อีกครั้งโดยมีเราช่วยเหลือ ให้พ่อแม่ถาม ไม่ใช่บอก เพราะลูกอยากจะเป็นผู้ควบคุม ทำให้ลูกรู้สึกสำคัญ)
8. “แม่/พ่อ ได้ยินว่าหนูร้องไห้ แต่ไม่เข้าใจว่าจะเอาอะไร ลูกช่วยทำให้พ่อแม่เข้าใจหน่อยได้ไหม”
(สอนให้ลูกใช้คำพูด ถึงแม้ว่าตอนแรกๆ อาจจะพูดไม่ได้ แต่นี่จะช่วยให้เขาฝึกพูด)
9. “แม่/พ่อ จำได้นะ ตอนที่หนู ……..”
(ข้อนี้อาจจะดูเหมือนเทคนิคเบี่ยงเบนความสนใจ แต่จะช่วยให้ลูกจำความรู้สึกที่มีความสุข สงบ และช่วยเตรียมสมองลูกให้คิดอย่างมีเหตุผล การสอนเหตุผลไปเลยตอนที่ลูกอารมณ์เยอะๆ จะไม่สามารถทำให้ลูกฟังได้ เพราะลูกไม่ได้เตรียมตัวจะฟัง)
10. “เดี๋ยวเรามาหาทางออกด้วยกันนะ”
(เราอยากจะให้ลูกพัฒนาทักษะการแก้ปัญหา การคิดหาทางออกทางอารมณ์ จะช่วยทำให้ลูกมองที่สถานการณ์และหาทางออกที่เป็นไปได้)
บางครั้ง การนั่งข้างๆ เงียบๆ เอามือลูบหลังลูก แสดงให้เขาเห็นว่าเราอยู่ตรงนี้นะถ้าต้องการ ก็เพียงพอแล้วสำหรับลูก
