ทำไมลูกถึงพูดว่า “ไม่รู้” “ไม่บอก” “ไม่ได้เรียน” หรือเงียบไม่พูดเวลาพ่อแม่ถามที่บ้าน?

ไม่ใช่เรื่องแปลกที่ลูกของเราจะไม่อยากเล่าหรือแสดงทักษะของตัวเองที่บ้าน เด็กเล็กที่ไม่เล่า เพราะยังไม่สามารถเรียบเรียง, ดึงความจำมาเล่าได้ แต่พอเด็กโตมากพอที่จะเล่า เด็กก็มักไม่เล่าเพราะไม่ชอบผลที่ตามมา เช่น กลัวว่า เล่าไปแล้วจะโดนสอน โดนว่า หรือโดนบอกให้พูดโชว์ซ้ำๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการต้องพูดต่อหน้าญาติพี่น้องเยอะๆ สำหรับเด็กบางคนนั้นเหมือนกับการขึ้นเวทีการแสดงเลยทีเดียว

เด็กส่วนใหญ่ไม่ชอบเป็นเป้าสายตาจากครอบครัว เพราะมีความกังวลว่าจะพลาด พูดผิด แล้วพ่อแม่จะผิดหวัง บางคนแสดงออกระหว่างเล่นน่าเอ็นดู แต่พอเราอยากจะหยิบกล้องมาถ่าย ขอให้พูดใหม่ เด็กก็มักจะไม่ให้ความร่วมมือ

เด็กแต่ละคนมีบุคลิกแตกต่างกัน บางคนชอบมองก่อนแล้วค่อยลงมือทำ บางคนกระโดดเข้าไปทำเลย ไม่ได้หมายความว่าแบบไหนด้อยกว่า หากถึงเวลาที่ต้องใช้ ต้องทำ เด็กสามารถทำได้ รับผิดชอบเอาตัวรอดได้ ภูมิใจและยินดีในสิ่งที่เด็กทำได้เพื่อให้เด็กรู้ว่าตนเองมีคุณค่า ไม่ต้องดีกว่านี้ หรือเป็นแบบเพื่อนถึงจะดีพอ เพราะ self-esteem สามารถพาเด็กไปอยู่จุดไหนก็ได้ที่เขาอยากจะอยู่ แต่หา self-esteem ต่ำแล้ว เด็กจะวนเวียนอยู่ใต้ขีดจำกัดความคิดที่ว่า “ฉันคงได้แค่นี้ ฉันไม่ได้มีดีขนาดนั้น”